Iemand vertelde mij hoe het ooit was, toen ze als meisje mee mocht rijden bovenop de wagen die hoog opgetast was met hooi. Het boerenland in de hoogzomer. De geur, de sfeer, het thuiskomen. Zij herinnerde zich heel goed hoe het was voor 1940. Dat heb ik geen weet van. Ik weet wel hoe het was in de jaren ’50 in Nederland, in Drente en in Zuid-Holland. Natuurlijk zijn al onze herinneringen aan vroeger ook bepaald door onze veranderde manier van kijken. Een kind ervaart de wereld anders dan een volwassene. Maar het is niet zo moeilijk te concluderen dat de stilte, de rust en de traagheid compleet verdwenen zijn uit ons leven van nu, uit het landschap en uit onze geest. Met weemoed kan menigeen, ook ik soms, terugkijken op hoe het ooit was. En hoewel ons geheugen ook selectief is en geneigd is wat mooi is te vergroten en wat onbegrijpelijk was of niet in het plaatje paste te verdringen, weet ik zeker dat velen soms wensen terug te kunnen reizen in de tijd.

En langs het tuinpad van m'n vader
Zag ik de hoge bomen staan
Ik was een kind en wist niet beter
Dan dat 't nooit voorbij zou gaan.

Vroeger wist ik ook wat verveling was. Het gevoel dat de tijd kroop en dat alles wat mijn moeder verzon, door mij afgewezen werd als saai en stom. Ja, ik was een kind en kon toen niet weten dat ‘t gauw voorbij zou gaan. Veel gezangen van vroeger kunnen bij mij dezelfde sfeer van een voorbije tijd oproepen. Het godsbeeld van voor de Wereldoorlog waarin God zelf stond voor rust en zekerheid temidden van de wolken, lucht en winden, het wisselen van alles op zijn wenken, het rusten van de ziel omdat God koning was – al die liederen kunnen mij eerlijk gezegd op een speciale manier ontroeren en terugvoeren naar een tijd die niet meer is. Het is de tijd van de kruidenier, de melkboer die aan huis bezorgde, de weilanden die aan de rand van het dorp al begonnen, van wegen die nog geen snelwegen waren, van het wandelen op zondagmiddag, van de radio die aanging voor het nieuws, van de ijskristallen op je deken in de winter, van de karren en de paarden, van de kersen, aardbeien, appels en peren als de zon scheen en van alle koolsoorten in de winter.

Verveeld heb ik me nooit meer. Nu is al jaren het omgekeerde het geval. Ik heb net als veel moderne kinderen met ADD of ADHD last van het moeilijk kunnen kiezen uit het vele dat zich aandient en de haast waarmee ook mijn dagen bij vlagen vervuld zijn. Het beeld van God is niet voor niets in de moderne tijden versplinterd. Wij leven tegenwoordig in fragmenten en dus lijkt God aan gruzelementen. Veel jonge mensen hebben moeite zich te concentreren op één ding en op de plaats waar ze op dat moment zijn, omdat hun gedachten snel afwalen naar wat ook kan en wat elders gebeurt. Dat geldt niet alleen jonge mensen, maar het wordt al jaren gesignaleerd in het onderwijs aan kinderen en jongeren. En als niemand zich nog kan voorstellen dat er onder of boven alles een eenheid is die in volkomen rust is, dan is dat oude en klassieke beeld van God ook weg. En dus zoeken we nog wat naar scherven van wat we vroeger als de hoogste waarheid beschouwden.

Nu denk ik eigenlijk dat de enige remedie voor mensen die gehaast en vol van gedachten leven, hun oren voortdurend gespitst op het laatste nieuws, de verveling is. Wij moeten ons weer durven vervelen. De verveling die ik als kind een keer onderging en afwees - ik weet nog precies de dag en het uur, is tegelijk de medicijn. We kunnen niet terugkeren naar het tuinpad van mijn vader. Want vader leeft niet meer en het tuinpad is, als het nog bestaat, een toeristische route geworden. Maar we kunnen wel de trage tijd in onszelf opzoeken. Het is het terugkeren van het vele naar het ene. Van de zes overvolle werkdagen naar de ene rustdag. En die dag weer uit te breiden naar momenten tijdens die andere dagen. Het is goed als een mens weer de rust vindt om te kijken en waar te nemen. En zich soms een beetje te vervelen...